Spis treści:
- Jak działają chłodnice przekładni i kiedy są potrzebne?
- Różnice między rodzajami chłodnic i ich zastosowanie
- Montaż i lokalizacja chłodnicy mają znaczenie
- Czy chłodnica skrzyni biegów sprawdzi się w zwykłym aucie?
- Kiedy warto zamontować chłodnicę skrzyni biegów?
Jak działają chłodnice przekładni i kiedy są potrzebne?
Płyn przekładniowy opuszcza skrzynię biegów, przepływa przez chłodnicę, oddając ciepło, a następnie wraca, gotowy do dalszej pracy. Ten ciągły cykl obniża temperaturę wewnętrzną skrzyni i pozwala utrzymać właściwości smarne oleju na odpowiednim poziomie.
Eksperci wskazują, że temperatura robocza płynu przekładniowego powinna mieścić się w zakresie od 80 do 107 stopni Celsjusza. Przekroczenie wartości 115 stopni Celsjusza prowadzi do degradacji płynu, co z kolei może skutkować poślizgiem sprzęgieł, uszkodzeniem uszczelnień i kosztowną awarią skrzyni.
Różnice między rodzajami chłodnic i ich zastosowanie
Na rynku dostępne są trzy podstawowe typy chłodnic przekładni:
- Rurkowo-żebrowe (tube-and-fin) - najprostsze i najtańsze rozwiązanie,
- Płytowo-żebrowe (plate-and-fin) - wydajniejsze, ale droższe,
- Chłodnice płytowe (stacked-plate) - stosowane w wymagających warunkach, także w sporcie motorowym.
Wybór konkretnego modelu zależy od warunków eksploatacji pojazdu. Jeśli auto nie ma fabrycznej chłodnicy, a jest użytkowane w gorącym klimacie, w korkach lub do ciągnięcia przyczep, montaż dodatkowego chłodzenia może zapobiec kosztownym naprawom w przyszłości.
Montaż i lokalizacja chłodnicy mają znaczenie
Najlepsze rezultaty uzyskuje się, gdy chłodnica zamontowana jest przed skraplaczem klimatyzacji, gdzie otrzymuje największy przepływ powietrza. Taka konfiguracja zapewnia efektywność na poziomie 75-100%.
Umieszczenie chłodnicy między skraplaczem a chłodnicą silnika obniża jej wydajność do 60-75%. Najmniej korzystnym rozwiązaniem jest montaż w trudno dostępnym miejscu pod maską, gdzie chłodzenie staje się mało efektywne.
Czy chłodnica skrzyni biegów sprawdzi się w zwykłym aucie?
Nawet małe auta z automatyczną skrzynią biegów często pracują w podwyższonej temperaturze w miejskim ruchu. Stałe zmiany biegów, częste zatrzymywanie się i ruszanie oraz niewystarczające chłodzenie fabryczne powodują przegrzewanie się oleju przekładniowego.
Podstawowy zestaw chłodnicy kosztuje mniej niż pełny bak paliwa w przeciętnym samochodzie dostawczym, a jego montaż nie należy do skomplikowanych. Prawidłowo zainstalowany układ nie wpływa na codzienną jazdę, ale pozwala wydłużyć żywotność przekładni nawet o 100 000 km. Efektem są płynniejsze zmiany biegów, mniejsze zużycie termiczne i większa niezawodność w trudnych warunkach drogowych.
Olej przekładniowy musi osiągnąć minimalną temperaturę roboczą 80 stopni Celsjusza, by mógł właściwie smarować i chronić elementy skrzyni. Zbyt niska temperatura powoduje twarde zmiany biegów i może prowadzić do zużycia.
Kiedy warto zamontować chłodnicę skrzyni biegów?
Poniżej przedstawiono sytuacje, w których montaż chłodnicy może być szczególnie wskazany:
- codzienne poruszanie się w korkach i wysokich temperaturach,
- ciągnięcie przyczep lub przewożenie ciężkich ładunków,
- jazda w terenie górzystym,
- brak fabrycznej chłodnicy w pojeździe,
- sportowa eksploatacja lub dynamiczny styl jazdy.
Choć chłodnica nie poprawi osiągów silnika, stanowi niedrogie zabezpieczenie przed przegrzaniem skrzyni i kosztowną awarią. W przypadku intensywnie eksploatowanych pojazdów jest to inwestycja, która może szybko się zwrócić.
Przypisy:
Płyn przekładniowy stosowany w automatycznych skrzyniach biegów to wielofunkcyjny środek eksploatacyjny. Odpowiada za smarowanie elementów przekładni, działanie układów hydraulicznych oraz chłodzenie wnętrza skrzyni. Jego skład chemiczny zawiera dodatki przeciwzużyciowe, antykorozyjne, stabilizatory termiczne i detergenty. Dzięki niemu możliwa jest płynna zmiana przełożeń, sprawne przenoszenie momentu obrotowego i ograniczenie zużycia mechanizmów sterujących. Płyn ten musi spełniać wysokie wymagania temperaturowe i ciśnieniowe.
Olej przekładniowy do manualnych skrzyń biegów to lepki środek smarny, którego głównym zadaniem jest ochrona przekładni przed zużyciem mechanicznym. Tworzy warstwę smarną pomiędzy zębatkami i łożyskami, zmniejszając opory tarcia i minimalizując ryzyko uszkodzeń. Jego właściwości chemiczne skupiają się na odporności na ścinanie, utlenianie oraz utrzymaniu lepkości w szerokim zakresie temperatur. Nie pełni funkcji hydraulicznych – jego działanie ogranicza się do czysto mechanicznej ochrony i smarowania.
Źródło: Jalopnik