Spis treści:
- Czy w atmosferze planety K2-18b odkryto ślady życia?
- Hycejski świat z oceanem i atmosferą bogatą w wodór
- Możliwe formy życia przypominają ziemskie planktony
- Czy możliwe jest istnienie bardziej złożonych organizmów?
- Co dalej z badaniami planety K2-18b?
Czy w atmosferze planety K2-18b odkryto ślady życia?
Międzynarodowy zespół astronomów korzystający z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba poinformował o wykryciu dwóch związków chemicznych - siarczku dimetylu (DMS) oraz disiarczku dimetylu (DMDS) - w atmosferze planety K2-18b. Na Ziemi te substancje są produkowane wyłącznie przez organizmy żywe, w tym głównie fitoplankton.
K2-18b znajduje się około 124 lata świetlne od Ziemi w kierunku gwiazdozbioru Lwa. Planeta ma masę 8,6 razy większą od Ziemi i średnicę 2,6 razy większą. Znajduje się w strefie zamieszkiwalnej, co oznacza, że na jej powierzchni może występować ciekła woda - kluczowy czynnik dla powstania życia.
Hycejski świat z oceanem i atmosferą bogatą w wodór
K2-18b zalicza się do teoretycznej klasy planet zwanych hycejskimi. Są to światy z rozległymi oceanami i atmosferą bogatą w wodór, co zdaniem astrobiologów daje największe szanse na istnienie życia.
W 2023 roku naukowcy wykryli w atmosferze tej planety metan i dwutlenek węgla. Już wtedy pojawiły się niejasne sygnały sugerujące obecność DMS. Najnowsze badania te przypuszczenia potwierdziły.
Możliwe formy życia przypominają ziemskie planktony
Obecność związków chemicznych typowych dla mikroorganizmów może świadczyć o istnieniu prostych form życia. Najbardziej prawdopodobne są drobnoustroje przypominające fitoplankton, które unoszą się przy powierzchni oceanu i przetwarzają światło na energię.
Wczesne formy życia mogły obejmować organizmy żywiące się martwym planktonem opadającym w głąb oceanu. Przykładem są choanoflagellaty - jednokomórkowce uznawane za najstarszych przodków zwierząt na Ziemi.
Czy możliwe jest istnienie bardziej złożonych organizmów?
Chociaż życie na Ziemi przez większość historii istniało w formie prostych komórek, ewolucja doprowadziła do pojawienia się organizmów wielokomórkowych, takich jak Tamisiocaris borealis - filtrujących stworzeń podobnych do krewetek.
Jeśli na K2-18b występuje bardziej złożone życie, może ono przypominać pradawne zwierzęta wodne znane z historii Ziemi. Profesor Michael Garrett z Uniwersytetu w Manchesterze zauważa, że warunki panujące na planecie mogłyby wpłynąć na wygląd istot żywych.
W przeszłości naukowcy z agencji kosmicznej NASA wskazywali również, że wodne światy podobne do K2-18b mogłyby być zamieszkiwane przez istoty przypominające ryby lub nawet ptaki morskie.
Co dalej z badaniami planety K2-18b?
Odkrycie DMS i DMDS nie jest jeszcze potwierdzeniem istnienia życia. Badacze podkreślają, że to jedynie wskazówka, nie dowód.
W ciągu najbliższych lat planowane są dalsze analizy K2-18b. Naukowcy chcą nie tylko potwierdzić obecność biosygnatur, ale również spróbować ustalić, jakiego rodzaju życie mogłoby się tam rozwijać. Obserwacje i dane zebrane z pomocą teleskopu Jamesa Webba będą kluczowe w odpowiedzi na jedno z najważniejszych pytań nauki.
Przypisy:
DMS (siarczek dimetylu) to organiczny związek chemiczny należący do grupy siarczków, o wzorze (CH₃)₂S. Na Ziemi jest on wytwarzany głównie przez mikroorganizmy morskie, takie jak fitoplankton. DMS odgrywa ważną rolę w cyklu siarki i wpływa na powstawanie chmur w atmosferze. Jest uznawany za możliwy biosygnaturowy gaz, czyli taki, który może świadczyć o obecności życia.
DMDS (disiarczek dimetylu) to związek chemiczny o wzorze (CH₃S)₂, należący do disiarczków organicznych. Ma intensywny zapach i również może być produktem przemian biologicznych. Na Ziemi powstaje m.in. w wyniku rozkładu substancji organicznych przez mikroorganizmy. Jego obecność w atmosferze egzoplanety, podobnie jak DMS, może wskazywać na potencjalne procesy biologiczne.
Planeta hycejska (ang. Hycean planet) to hipotetyczny typ egzoplanety, który łączy cechy planet wodnych i gazowych. Termin pochodzi od słów hydrogen (wodór) i ocean. Został zaproponowany przez naukowców z Uniwersytetu w Cambridge, w tym przez dr. Nikku Madhusudhana, jako nowa kategoria planet, które mogą sprzyjać rozwojowi życia.
Cechy charakterystyczne planety hycejskiej:
- Gruba atmosfera bogata w wodór
- Globalny ocean ciekłej wody pokrywający powierzchnię planety
- Temperatury pozwalające na istnienie życia, nawet jeśli planeta krąży blisko swojej gwiazdy
- Większy rozmiar niż Ziemia – zwykle 2–3 razy większe i do 10 razy bardziej masywne
Źródło: Daily Mail, Men's Journal, Sky News, Wired