Drony zaczynają niszczyć ciężarówki i pojedynczych żołnierzy, eksplodując przy kontakcie z obiektem. To nie jest science fiction o przyszłych wojnach, tylko wydarzenie, które już miało miejsce wiosną 2020 roku. Wtedy żołnierze wierni Chalifie Haftarowi wycofywali się przed wspieranymi przez Turków libijskimi siłami rządowymi. Według przedstawicieli Organizacji Narodów Zjednoczonych drony zdolne do działania bez udziału człowieka "polowały" na uciekające milicje. ONZ odnotowała wówczas pierwszy w historii przypadek zabicia człowieka przez drona bez bezpośredniego rozkazu operatora. To tylko jeden z przykładów wykorzystania systemów autonomicznych na polu walki, a istnieje wiele innych zastosowań do różnych zadań.
Oto co sztuczna inteligencja może zrobić w wojsku i jak siły zbrojne Ukrainy wykorzystują tę technologię w praktyce.
Algorytmy AI w wojsku
Sztuczna inteligencja i algorytmy uczenia maszynowego odgrywają kluczową rolę w działaniach wojennych.
Wojsko korzystało z tej technologii jeszcze zanim stała się ona powszechna w życiu cywilnym. Przez cały ten czas inżynierowie aktywnie testowali wiele algorytmów, rozwijali je, udoskonalali i szkolili w celu wykonywania coraz bardziej złożonych zadań.
Dziś wojsko może wykorzystać AI do:
- rekrutacji żołnierzy;
- przygotowania wojska do wykonywania zadań;
- podejmowania strategicznych decyzji;
- przetwarzania danych i badań;
- identyfikacji i rozpoznawania obiektów;
- likwidacji celów;
- monitorowania zagrożeń;
- transportu osób i obiektów;
- pomocy lekarzom;
- cyberbezpieczeństwa.
Co daje Al wojsku?
Przez lata urzędnicy ministerstw obrony stosowali różne metody rekrutacji żołnierzy, od stoisk na targach pracy po plakaty i reklamy telewizyjne. AI ułatwiła znalezienie wykwalifikowanych kandydatów gotowych do służby w wojsku poprzez szybkie przetwarzanie ogromnych ilości danych oraz automatyzację i usprawnienie różnych aspektów procesu rekrutacji. Sztuczna inteligencja może pomóc w szkoleniu żołnierzy w zakresie różnych umiejętności. Na przykład w lutym firma technologiczna Northrop Grumman podpisała kontrakt z DARPA na opracowanie asystenta AI do szkolenia pilotów helikopterów Black Hawk.
Oczekuje się, że wbudowany system AR za pomocą mowy i wskaźników graficznych pomoże lotnikom nauczyć się nowych zadań, zmniejszyć liczbę błędów i przyspieszyć misje. Armia amerykańska również wykorzystuje oprogramowanie do symulacji szkoleń bojowych. Oprogramowanie pozwala żołnierzom wykonywać zadania w VR i uczyć się umiejętności, które następnie można zastosować w rzeczywistości. Systemy AI, które potrafią zbierać i przetwarzać dane z wielu źródeł, pomagają wojsku podejmować strategiczne decyzje. Algorytmy mogą szybko i skutecznie uczyć się różnych scenariuszy i zalecać najlepszy sposób postępowania, nawet w sytuacjach krytycznych.
Analitycy armii wykorzystują sieci neuronowe do wyszukiwania istotnych informacji w artykułach informacyjnych i sieciach społecznościowych, filtrując, sortując i identyfikując tylko wiarygodne informacje. To usprawnia i przyspiesza proces badawczy. W środowisku bojowym żołnierze wykorzystują komputerowe systemy wizyjne do wykrywania i rozpoznawania obiektów. Algorytmy potrafią zidentyfikować przeciwników, znaleźć ich słabe punkty i przewidzieć zachowanie. Ponadto niektóre urządzenia napędzane przez AI są w stanie wyeliminować cel na polecenie operatora po jego zidentyfikowaniu.
Pole walki to niezwykle niebezpieczne miejsce. Drony, roboty i inne systemy monitorowania zagrożeń pozwalają wojsku szybko ocenić ryzyko i otrzymać wskazówki, jak je zminimalizować.
Sztuczna inteligencja pomaga w transporcie
Transport amunicji, broni i towarów ma kluczowe znaczenie dla powodzenia operacji wojskowych. Opancerzone pojazdy-roboty mogą przemieszczać obiekty bez udziału człowieka, identyfikując najlepsze trasy w aktualnym środowisku i zbierając odpowiednie informacje w trakcie przemieszczania się. Jeśli żołnierz zostanie ranny, specjalne systemy AI są w stanie polecić metody leczenia. Algorytmy te mają dostęp do szpitalnych baz danych i pomagają medykom podejmować decyzje w stresujących sytuacjach. Systemy informatyczne przechowujące informacje o żołnierzach, dygnitarzach, misjach i technologii są często narażone na ataki cyberprzestępców. Programy algorytmiczne są w stanie z wyprzedzeniem identyfikować zagrożenia i tworzyć strategie ochrony ważnych danych.
Jak Ukraina wykorzystuje AI w wojnie?
W ciągu ostatnich kilku lat coraz więcej krajów opracowuje różne urządzenia bojowe i systemy AI. Wśród nich — "zabójcze roboty", wieżyczki AI, bezzałogowe helikoptery, zestawy słuchawkowe AR dla żołnierzy, inteligentne karabiny i narzędzia do identyfikacji przestępców wojennych. Niektóre rozwiązania AI są już z powodzeniem testowane przez siły zbrojne różnych państw. Jednym z uderzających przykładów jest Ukraina. 24 lutego 2022 roku wojska rosyjskie dokonały inwazji na ten kraj, rozpoczynając trwającą do dziś wojnę na pełną skalę. Jest to największy konflikt lądowy w Europie od blisko 80 lat.
Mimo przewagi liczebnej i ogniowej Rosji, siły ukraińskie wypierają przeciwnika. A technologia odegrała w tym niemałą rolę. 25 lutego start-up AI Reface ogłosił stworzenie algorytmu do rozpoznawania rosyjskich wojsk z satelitów. Aby zebrać dane treningowe, twórcy poprosili obywateli Ukrainy o przesłanie aktualnych informacji. Firma ominęła również cenzurę Kremla, wysyłając za pośrednictwem swojej aplikacji 13 milionów antywojennych wiadomości do rosyjskich użytkowników, wraz z wezwaniami do poparcia sankcji wobec kraju agresora.
Systemy rozpoznawania twarzy
W marcu Ministerstwo Obrony Ukrainy zaczęło korzystać z systemu rozpoznawania twarzy firmy Clearview AI. Firma pozwoliła, aby jej technologia była wykorzystywana do ustalania tożsamości rosyjskiego personelu wojskowego, zwalczania dezinformacji, identyfikacji zmarłych i sprawdzania osób w punktach kontrolnych. Minister transformacji cyfrowej Ukrainy Mykhaylo Fyodorov powiedział, że rząd korzysta również z innych systemów rozpoznawania twarzy. Powiedział, że algorytmy pomogły zidentyfikować rosyjskich wojskowych zaangażowanych w atak na cywilów w obwodzie kijowskim. W kwietniu deweloper otwartych usług danych YouControl wraz z firmą AI Artellence, wspieraną przez SBU, uruchomił TiHto, aplikację do szybkiej identyfikacji podejrzanych twarzy.
System może określić, czy zdjęcie w paszporcie jest prawdziwe, czy dokument jest nieważny lub czy został uznany za zagubiony. Pozwoli też ustalić, czy sprawdzana osoba jest poszukiwana przez państwo, objęta sankcjami Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony, znajduje się w rejestrze terrorystów lub w bazie danych Peacemaker. W tym samym miesiącu pierwszy wiceminister spraw wewnętrznych Jewhen Jenin powiedział, że technologia AI pomogła policji zatrzymać około 200 członków nielegalnych grup zbrojnych. W czerwcu armia USA zgodziła się przekazać Ukrainie robopass Spot firmy Boston Dynamics, aby pomóc w rozbrajaniu pocisków moździerzowych i amunicji kasetowej na terenach kontrolowanych wcześniej przez Rosję. Urządzenie, wykorzystując manipulator, jest w stanie przeciągnąć niewybuchy do specjalnych dołów w celu ich neutralizacji.
W sierpniu Nova Post i Państwowa Służba Ratownicza ogłosiły stworzenie zrobotyzowanych saperów. Firma planuje wyprodukować co najmniej 40 urządzeń do poszukiwania i neutralizacji min w zbiornikach wodnych i na lądzie. W październiku Deep State UA, twórca interaktywnej internetowej mapy operacji bojowych na Ukrainie, ogłosił współpracę z twórcami automatycznego systemu przetwarzania danych neuronowych Griselda.