"Polityka reformy otwartości" Deng Xiaopinga zachęcała do rozwoju prywatnego biznesu w Chinach. Dzięki temu wiele lokalnych firm odniosło sukces i wyryło dla siebie niszę na globalnym rynku.
Dowiadujemy się, kto stoi za rozwojem branży sztucznej inteligencji w Chinach i jaki wpływ mają ci gracze na rynek krajowy i zagraniczny.
Chińska trójka i TikTok
W Chinach do gigantów technologicznych tradycyjnie należą trzy firmy — Baidu, Alibaba i Tencent. Są one jednym z najważniejszych elementów życia cyfrowego w ChRL. Do gigantów technologicznych należy również ByteDance, który w ciągu niespełna dekady osiągnął oszałamiający wynik i dogonił liderów branży pod względem kapitalizacji. Łączna kapitalizacja czterech wymienionych firm jest nieproporcjonalnie mała w stosunku do graczy amerykańskich — 863,87 mld USD wobec 7829,33 mld USD. Niemniej jednak chińskie korporacje, obsługujące przede wszystkim lokalny rynek, mają wpływ na rozwój technologii.
Baidu
Baidu to najpopularniejsza wyszukiwarka w Chinach. Firma jest często zestawiana z Google, którego produkty nie są obecne w kraju.
Podobnie jak jego amerykański odpowiednik, Baidu rozwija wiele usług:
- serwis wyszukiwarki;
- hosting video;
- serwis kartograficzny;
- tłumacz;
- platforma blogowa;
- przeglądarka internetowa;
- sieć społecznościowa;
- encyklopedia elektroniczna.
Baidu posiada 59,59% udziałów w rynku wyszukiwarek w Chinach. Jest to również jedna z sześciu najlepszych wyszukiwarek na świecie. Podobnie jak Google, Baidu generuje przychody z reklam. Ponadto firma aktywnie rozwija platformę do jazdy bezzałogowej Apollo Go, która działa już w kilku chińskich miastach.
Alibaba
Alibaba Group została założona w 1999 roku jako firma zajmująca się handlem elektronicznym. Jednak korporacja zdywersyfikowała swoją działalność i obecnie działa również w obszarach:
- rozrywka;
- płatności online;
- chmura obliczeniowa;
- technologie sztucznej inteligencji.
Jej najbardziej znane produkty to marketplace Taobao i system płatności Alipay. Alibaba odpowiada za osiem na dziesięć sprzedaży online w Chinach. Główne dochody giganta technologicznego pochodzą z reklam i promocji w wyszukiwarkach. Firma aktywnie wykorzystuje systemy rekomendacji w celu optymalizacji wyników.
Alibaba posiada siedem laboratoriów badawczych specjalizujących się w sztucznej inteligencji, uczeniu maszynowym, przetwarzaniu języka naturalnego i bezpieczeństwie sieci. Firma wykorzystuje te technologie do optymalizacji łańcucha dostaw, personalizacji i tworzenia produktów. Korporacja świadczy również usługi w chmurze, mające na celu udostępnienie sztucznej inteligencji wszystkim deweloperom.
Tencent
Firma Tencent została założona w 1998 roku. Większość chińskich użytkowników poznała firmę poprzez jej pierwszy produkt — platformę komunikacyjną QQ. W ciągu dwóch dekad Tencent rozwinął wiele innych biznesów, w tym platformy społecznościowe, rozrywkę, e-commerce, płatności online, usługi informacyjne i sztuczną inteligencję.
Tencent jest właścicielem jednego z najpopularniejszych na świecie komunikatorów — WeChat. W 2022 roku zajął drugie miejsce pod względem liczby użytkowników, z liczbą ponad 1,2 mld. Aplikacja zajmuje drugie miejsce po WhatsApp. Tencent Entertainment zajmuje również pierwsze miejsce w światowej branży gier online, a za nim plasuje się Sony.
Firma świadczy usługi AI dla klientów korporacyjnych z branży medycznej, rolniczej, przemysłu ciężkiego i produkcyjnej.
Tencent zatrudnia tysiące inżynierów i naukowców w swoich biurach na całym świecie. Kluczowe obszary badań obejmują uczenie maszynowe, przetwarzanie języka naturalnego, wizję komputerową i rozpoznawanie mowy.
ByteDance
Firma ByteDance została założona w 2012 roku. Firma uruchomiła w Chinach kilka serwisów rozrywkowych, ale zachodnim użytkownikom znany jest głównie TikTok. W 2020 roku aplikacja stała się najpopularniejszą na świecie, prześcigając Facebooka i Instagram. Osiągnięcie granicy miliarda pobrań zajęło niecałe trzy lata.
TikTok wyróżnia się zaawansowanymi rekomendacjami, które analizują ogromną ilość danych i wybierają treści istotne dla użytkownika. Wykorzystuje również syntezę głosu, rozpoznawanie twarzy i inne algorytmy sztucznej inteligencji.
Inwestowanie w badania naukowe
Podobnie jak zachodni giganci technologiczni, chińskie firmy inwestują duże środki w badania i rozwój. W 2021 roku Baidu przeznaczyło na badania i rozwój 3,9 mld dolarów, co stanowi 20% rocznego obrotu. Firma aktywnie rozwija oparte na chmurze technologie AI computing i autonomicznej jazdy.
Według prezesa Baidu Robina Li, w trzecim kwartale 2022 roku każdy samochód-robot Apollo Go wykonywał średnio ponad 15 przejazdów dziennie w Pekinie, Szanghaju i Guangzhou. Jest to niemal identyczny wynik jak średnia liczba przejazdów wykonywanych przez samochód konwencjonalny w ramach usług taksówkowych. W tym samym okresie Alibaba zainwestował w badania i rozwój 9,18 mld dolarów, czyli 7% przychodów. Główne obszary badawcze firmy to chmura AI computing oraz urządzenia IoT dla inteligentnego domu i miasta.
Tencent zainwestował w badania i rozwój 7,23 mld dolarów. Firma uważa meta-uniwersa za jeden z obiecujących obszarów. W czerwcu 2022 roku gigant technologiczny stworzył dział, który będzie rozwijał technologie rozszerzonej rzeczywistości. Ze względu na fakt, że ByteDance jest spółką niepubliczną, nie są dostępne dane dotyczące inwestycji w badania. Według niektórych mediów firma aktywnie rozwija swój własny chip AI.
Giganci technologiczni na straży systemu komunistycznego
Rząd chiński aktywnie wspiera lokalne korporacje. Rząd skutecznie wyeliminował konkurencję dla gigantów technologicznych ze strony amerykańskich graczy. Jednocześnie chińskie firmy są zobowiązane do przestrzegania lokalnych przepisów przewidujących ścisłą cenzurę internetu. Na pierwsze żądanie władz usuwają zakazane informacje, używają tylko zatwierdzonych źródeł dla mediów i filtrują słowa kluczowe dla wyszukiwarek. Władze ściśle regulują też algorytmy sztucznej inteligencji. W sierpniu 2021 roku chińska Administracja Cyberprzestrzeni (CAC) przedstawiła projekt 30-punktowych regulacji dotyczących wykorzystania AI przez firmy technologiczne. Przepisy weszły w życie 1 marca 2022 r.
Proponowane środki zakazują "zachęcania do uzależnień i wysokiej konsumpcji", a także wszelkich działań zagrażających bezpieczeństwu państwa lub zakłócających porządek społeczny i gospodarczy. Stosowanie przepisów ma ograniczyć konsumpcję treści przez użytkowników. To prawdopodobnie doprowadzi do zmniejszenia przychodów gigantów technologicznych. Już w kwietniu CAC rozpoczął przegląd algorytmów rekomendacyjnych firm. Regulator zamierza dowiedzieć się, w jaki sposób sieci społecznościowe serwują reklamy i treści, aby przyciągnąć użytkowników.
Jest to część zestawu środków mających na celu ograniczenie rosnącego wpływu największych chińskich korporacji, których platformy kontrolują obszary dyskursu publicznego i rozrywki. Do 2025 r. władze tego kraju zamierzają przyjąć szereg aktów skierowanych do branż technologicznych, bezpieczeństwa narodowego, zarządzania danymi, środowiska, monopoli antyrynkowych i opieki zdrowotnej. Media znają też przypadki wykorzystania danych przekazywanych przez korporacje do wątpliwych celów. W grudniu 2020 roku Alibaba przyznał, że jego oparte na chmurze usługi AI były wykorzystywane do rozpoznawania twarzy Ujgurów w regionie Xinjiang. Różne organizacje wielokrotnie zwracały uwagę na liczne przypadki łamania praw człowieka przez Chiny, ale władze zaprzeczają wszelkim zarzutom. Aby uniknąć sankcji, Alibaba obiecał, że nie będzie już świadczył takich usług użytkownikom produktów w chmurze.
W 2021 roku, pod naciskiem władz, Tencent zgodził się wprowadzić rozpoznawanie twarzy dla dzieci w ramach rządowego planu ograniczenia zależności nieletnich od gier online. W 2022 r. użytkownicy mediów społecznościowych poinformowali, że władze ChRL uruchomiły infrastrukturę antykowidową, aby uniemożliwić deponentom protest w jednym z dużych banków. System umieścił kod czerwony na ich aplikacji zdrowotnej, ograniczając ich poruszanie się po kraju. Według członków grupowego czatu na WeChat, z podobnym problemem spotkało się 200 osób. Łączy ich to, że otwarcie protestowali na mediach społecznościowych i komunikatorach.